Tập đoàn Alibaba tuyên bố ngày 10.09.2019, CEO hiện tại Daniel Zhang sẽ kế nhiệm Jack Ma, đảm nhận chức chủ tịch. Đâu là những thách thức “người kế vị ngai vàng” sẽ phải đối mặt?
Jack Ma dự định dành thời gian và tiền bạc cho các hoạt động từ thiện. Ảnh: Qilai Shen/Bloomberg
Alibaba, một trong bộ ba tam đại gia của Trung Quốc, còn hay gọi là BAT (Baidu, Alibab và Tencent), đã không còn giống với những gì cách đây 12 năm khi mới thành lập. Họ được xem là những công ty Internet thế hệ đầu tiên của Trung Quốc gặt hái những thành công vượt bậc.
Alibaba đã dần dần mở rộng từ một cộng ty thương mại điện tử sang lĩnh vực giải trí và cung cấp các dịch vụ số. Từ quê nhà Trung Quốc, Alibaba đã mở rộng thị trường sang Đông Nam Á và Mỹ bằng chiến lược đầu tư và thu mua.
Khi chủ tịch đương nhiệm Jack Ma buông tay khỏi bánh lái Alibaba vào năm tới, người kế nhiệm, CEO hiện tại Daniel Zhang, sẽ phải đối mặt với điều gì?
Trước hết là sức ép cạnh tranh đến từ các đối thủ trong nước, bao gồm Tencent và Baidu, trong các lĩnh vực giàu tiềm năng phát triển nhanh chóng Alibaba đã và đang tham gia.
Trong thanh toán di động, Alipay của Alibaba tuy vẫn đang dẫn đầu với 53% thị phần tại Trung Quốc, nhưng đang bị Tencent theo sát với con số thị phần 40%.
Trong thương mại điện tử, Tencent đang “lấn sân” sang thành trì của Alibaba bằng cách tích hợp các yếu tố của mạng xã hội vào thương mại điện tử. JD.com đang dồn sức lật đổ vị trí dẫn đầu của Tmall, trang thương mại điện tử tiếng Trung của Alibaba dành cho bán lẻ B2C. Bên cạnh đó Tencent và JD mang tên VIPShop, một dạng đã cùng đầu tư vào VIPShop, một trang thương mại điện tử chuyên bán hàng nhanh (flash sales) lớn thứ ba của Trung Quốc. Ấy là chưa kể Baidu, Google của Trung Quốc, cũng đang hợp tác với JD.com, đưa ứng dụng này vào các trang bán hàng của JD để khách hàng tìm kiếm sản phẩm.
Sự phát triển lâu dài của Alibaba cũng đang bị đe đọa bởi sự hiện diện của một đối thủ đáng gờm khác là Pinduoduo, một ngôi sao đang lên trong mảng mạng xã hội thương mại (social commerce). Chỉ trong vòng 3 năm Pinduoduo đi từ con số 0 đến doanh thu 23 tỉ đô la Mỹ và huy động được 1,5 tỷ đô la Mỹ trong kỳ IPO cuối tháng 7 vừa qua tại New York. Con số này đã thể hiện sức mạnh của những công ty mới nổi trên thị trường, bởi lẽ Alibaba mất những 16 năm để đạt được con số nói trên.
Quả thật, lãnh đạo mới của Alibaba chắc chắn sẽ gặp không ít khó khăn để dẫn dắt công ty này vào một giai đoạn mới mà không có Jack Ma. Tuy nhiên, dư địa của thương mại điện tử tại Trung Quốc còn khá dồi dào, khi chỉ mới có khoảng 20% ngành bán lẻ chuyển sang thương mại điện tử. Đây được xem là một thuận lợi. Lãnh đạo mới sẽ thừa hưởng tầm nhìn rộng mở về thương mại điện tử và uy tín của Jack Ma để đưa Alibaba vào một giai đoạn mới.
Rebecca Fannin