Ngày 10 tháng Giêng Âm lịch hàng năm là ngày Thần Tài bay về trời nên nhiều người mua vàng để cầu tài lộc trong năm với mong muốn một năm mới may mắn, làm ăn phát đạt.Có nhiều quan niệm về ngày Thần Tài, theo truyền thuyết từ xưa, Âu Minh - một người buôn bán đi qua hồ Thanh Thảo thì gặp Thủy Thần. Âu Minh được Thủy Thần cho một người ở tên là Như Nguyện. Từ khi Như Nguyện về sống trong nhà, Âu Minh làm ăn phát đạt. Tuy nhiên, không hiểu lý do gì, vào một ngày Tết, Âu Minh đánh Như Nguyện khiến cho người này sợ quá rồi biến mất. Sau đó, Âu Minh làm ăn tụt dốc. Thấy vậy, nhiều người đã lâp ban thờ để cúng Như Nguyện.Ban thờ Thần Tài.Một sự tích khác kể rằng, Thần Tài sống trên trời, trong một lần xuống hạ dưới thì uống rượu say, đầu va vào đá nên không nhớ mình là ai. Sáng ngủ dậy, mọi người thấy Thần Tài mặc quần áo lạ lùng nên đã đưa quần áo đi bán. Thức dậy, Thần Tài đi lang thang ăn xin. Một cửa hàng bán gà, vịt mời Thần Tài ăn, từ đó cửa hàng này đông nghịt khách hàng.Tuy nhiên, chủ nhà thấy Thần Tài không làm gì, ăn bốc nên không cho ở nữa. Từ đó, cửa hàng vắng khách, kinh doanh sa sút. Nhiều người kinh doanh khác tìm cách mời Thần Tài về nhà. Sau đó, ông được đưa đi mua quần áo. May mắn, Thần Tài tìm đến đúng cửa hàng đã mua lại quần áo lúc trước. Ông mặc quần áo, đội mũ rồi bay về trời. Từ đó, nhiều người xem ngày 10/1 Âm Lịch là ngày Thần Tài bay về trời.Cũng có quan niệm cho rằng Thần Tài như là Thần Đất (Thần Thổ Địa), vị thần hộ mệnh của xóm làng, cai quản đất đai, phù hộ con người và gia súc trong xóm làng. Khi những người dân Việt đi khai hoang, bước đầu họ gặp nhiều khó khăn và ý niệm về các vị thần hình thành từ đó làm chỗ dựa tâm linh của họ trên con đường mưu sinh.

Mua vàng đầu năm

Theo quan niệm từ xưa, ngày 10 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, mọi người đặc biệt là các gia đình kinh doanh, làm ăn, buôn bán thường mua đồ cúng để cúng Thần Tài.Người dân mua vàng ngày vía Thần Tài bởi quan niệm mua vàng có thể đưa lại tài lộc cho cả năm.Thậm chí, nhiều người còn đi mua vàng đúng ngày vía Thần Tài bay về trời để cầu mong may mắn, tài lộc trong suốt 1 năm. Những hình ảnh khách hàng xếp hàng "rồng rắn" chờ đợi mua nhẫn, vàng miếng, vàng trang sức... không còn hiếm thấy. Có người chờ đợi cả tiếng đồng hồ nhưng ai nấy đều vui vẻ, bởi quan niệm mua vàng có thể đưa lại tài lộc cho cả năm.Đi mua vàng ngày vía Thần Tài phải chú ý chọn cửa hàng có uy tín, đảm bảo chất lượng. Khách hàng thường mua nhẫn tròn trơn 0,5-2 chỉ, nên chọn loại ép vỉ. Nếu mua nhẫn tròn trơn không ép vỉ khó xác định được chất lượng. Bởi nhẫn tròn trơn gia công do những cơ sở nhỏ lẻ sản xuất, không có đủ máy móc, công nghệ hiện đại nên có thể không đảm bảo đủ tuổi hay còn gọi là vàng non.Còn với vàng miếng nên yêu cầu xuất hóa đơn tài chính, ghi rõ seri miếng vàng loại 0,5 chỉ hoặc 1 lượng.Người làm kinh doanh thờ Thần Tài nên làm lễ ở nơi kinh doanh chứ không nên làm ở đình, chùa. Người không kinh doanh có thể cúng ở nhà hay đình chùa đều được, vì bản thân "thổ địa" thờ tại nhà cũng kiêm chức năng của Thần Tài.