Vùng đồng bằng Bắc Bộ là nơi còn lưu giữ rất nhiều những ngôi làng cổ, mang đậm văn hóa lúa nước như Đường Lâm (Sơn Tây) hay Cự Đà (Thanh Oai). Nhưng không xa trung tâm Hà Nội còn có một ngôi làng với tuổi đời nửa thế kỷ, ít nổi tiếng hơn, vẫn nằm lặng lẽ bên dòng sông Nhuệ, có cái tên mà mới nghe thôi đã cảm nhận được sự cổ kính: làng Cựu Hà Nội.Làng Cựu nằm ở xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên, Hà Nội. Vượt quãng đường hơn 40 km, sự căng thẳng của tôi mỗi khi lái xe trên quốc lộ 1A biến mất khi nhập vào đường xã Vân Từ. Chạy xe trên con đường thẳng như kẻ chỉ, giữa hai bên là mênh mông những cánh đồng lúa đang vào thì con gái, khiến người ta cảm thấy bình an đến lạ. Hỏi đường một hồi, tôi đã đến nơi mình cần đến.Những cánh đồng lúa mênh mông hai bên đường.Ngôi làng cổ khiêm nhường này nằm bên bờ sông Nhuệ, chứng kiến bao đổi thay của địa lý và thời cuộc. Chuyện kể rằng khu đất làng ngày trước chỉ là một những đụn đất của bờ đê sông Nhuệ, sau đó những người tản cư đến và dần dần an cư lạc nghiệp. Thời điểm đó cách hiện tại ít nhất cũng chừng 500 năm, theo lời của bác bảo vệ đình làng Cựu mà tôi có dịp trò chuyện. Nhờ bác coi xe hộ, tôi lững thững cuốc bộ vào làng thăm thú.Cảm giác đầu tiên của tôi về nơi này là sự yên bình đến thánh thiện. Không khó để tôi chiêm ngưỡng những nét kiến trúc cổ đầu tiên của làng. Điều đặc biệt nằm ở sự pha trộn giữa kiến trúc Việt cổ (những mái ngói cong, các cột trụ) và Pháp (thiết kế vòm). Ảnh hưởng của kiến trúc phương Tây là điều không khó hiểu, khi những ngôi nhà đẹp nhất ở khu phố cổ Hà Nội cũng thừa hưởng phong cách này.Hai bên đường làng là những ngôi nhà như đến từ quá khứ.Đình làng Cựu Hà Nội.Tương đối khó để tìm ra một ngôi nhà có kiến trúc hiện đại dọc hai bên đường làng, hoặc nếu có chỉ là sự tôn tạo lại của chủ nhà, kết hợp giữa cổ kính và hiện đại. Một chút huyên náo từ một cửa hàng đồ may mặc, nhưng cũng khó ảnh hưởng đến sự tĩnh mịch của nơi này. Những bức tường gạch bong tróc, rơi rụng lại càng làm cho cảnh vật như được kéo ngược trở lại quá khứ.Thời gian trôi nhanh hay chậm dường như không tác động lên ngôi làng này.Những bức tường bong tróc, nhuốm màu thời gian.Thế nhưng điểm thú vị nhất của những ngôi làng kiểu như này lại nằm ở những ngã rẽ, những con ngõ nhỏ. Tôi như phải nén thở mỗi khi bước vào những con ngõ như thế, sợ một tiếng thở mạnh sẽ làm lay động bầu không khí như đang ngủ yên hàng trăm năm nay. Những bức tường rêu cứ thế hiện lên, những hoa văn, họa tiết kết hợp Đông Tây, những cánh cổng gỗ nhìn qua tưởng như ọp ẹp, tất cả tạo nên sự thú vị và mãn nhãn. Những người hoài cổ chắc hẳn sẽ phải thích mê nơi này.Ngôi nhà cổ trong một ngách nhỏ.Tôi nhâm nhẩm khe khẽ ca khúc “Ngõ vắng xôn xao” của cố nhạc sỹ Trần Quang Huy. Khung cảnh làng quê Việt hiện ra chân thật đến mê mẩn. Ngày tôi đến, đường làng Cựu không có đám lá thu bay, không có chùm hoa khoe nắng, không có bầy bé gái nhảy dây khoe áo, nhưng sao mà vẫn đẹp, vẫn lãng mạn. Chỉ một loáng tôi đã đến cổng làng Cựu, cánh cổng vừa được quét sơn cách đây chưa lâu. Tính ra nếu đi bộ từ đầu làng đến cuối làng, bạn chỉ mất chừng 15 phút.

Một vài lưu ý khi đến với làng Cựu Hà Nội

– Di chuyển: Làng Cựu Hà Nội thuộc xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên, cách trung tâm Hà Nội khoảng 40 km. Nếu đi xe máy, các bạn đi thẳng quốc lộ 1A, khi nào gặp biển chỉ dẫn đến Cầu Giẽ còn 3 km sẽ thấy hướng rẽ phải vào xã Vân Từ. Làng Cựu nằm cách quốc lộ chừng 2.5 km. Nếu đi xe bus, bạn bắt xe 06A tại bến xe Giáp Bát (đi Cầu Giẽ), xuống ở Phố Guột (nằm trên QL 1A) sau đó bắt xe ôm vào làng.– Nếu đi xe máy, bạn có thể dựng xe ở cổng đình làng, nhờ người bảo vệ ở đình làng trông xe hộ. Khi thăm quan xong nhớ gửi người ta một chút tiền cảm ơn.Cổng làng Cựu mới được sơn sửa lại.– Làng Cựu không dài, khá vắng vẻ và yên tĩnh. Nếu đi một nhóm đông, các bạn nên để ý không nên cười đùa quá to làm ảnh hưởng đến không gian chung.– Kết hợp với việc thăm làng Cựu, các bạn có thể dạo chơi ở bờ đê sông Nhuệ ngay gần đó. Bờ đê có những thảm cỏ đẹp, có thể trải nylon hoặc chiếu ra ngồi.Những năm 2000, rất nhiều biệt thự cổ ở làng Cựu Hà Nội đã bị đập đi xây lại vì lý do xuống cấp. Quãng thời gian tới đây, nguy cơ tương tự cũng sẽ đến với những ngôi nhà hiện tại bởi phương án bảo tồn xem ra là một đề xuất hơi quá sức với chính quyền xã. Thế nên, hãy đến với làng Cựu sớm, để cảm nhận nét hồn Việt trước khi quá muộn!Tác giả: Mai Minh Đức*Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal. Nguồn : Traveloka