Không chọn những cung đường, địa điểm vốn quen thuộc với dân du lịch như cố đô Mandalay, Bagan hay hồ Inle, chúng tôi đến với những tỉnh lẻ vẫn còn nhiều lạ lẫm như Sagaing, Mon... để thấy một Myanmar với những khung cảnh thân thuộc như ở Việt Nam nhưng không kém phần hấp dẫn.
Từ sân bay Madalay, đoàn chúng tôi đi ô-tô mất ba giờ đồng hồ mới tới được Sagaing, điểm khởi đầu cho chuyến đi. Đây là vùng có diện tích lớn nhất Myanmar với nhiều tu viện và đền chùa với lối xây dựng khác biệt so các kiến trúc hình tháp nhọn ở cố đô Bagan.
Sagaing có diện tích lên tới 94.000 km² nhưng chỉ có 5,5 triệu dân sống ở 10 quận và 37 huyện. Dân số chủ yếu tập trung sống ở các trung tâm thị trấn và chủ yếu làm nông nghiệp. Sau ba ngày ở Sagaing hết sức thuận lợi bởi thời tiết và lòng hiếu khách của người dân, chúng tôi đi tới Mon. Giống với Sagaing, quãng tới Mon mất tới gần năm giờ đồng hồ xuyên qua những rừng cao-su bạt ngàn. Xe lướt băng băng trên đường khiến chúng tôi có cảm tưởng như mình đang từ Bình Phước lên hướng Đác Nông ở Việt Nam và lòng dâng lên một nỗi nhớ nhà khó tả.
Myanmar rất thiếu điện. Việc cắt điện xảy ra thường xuyên nên điều này ảnh hưởng rất nhiều tới cách chế biến món ăn của người dân. Để đồ ăn giữ được lâu hơn, không biết tự bao giờ, người Myanmar có thói quen nấu mặn hơn một chút. Tuy nhiên, không phải tất cả các món đều không hợp khẩu vị với những thực khách phương xa. Thí dụ như món Mohingar gần giống với phở của Việt Nam nhưng sợi to hơn, nước dùng thơm và béo ngậy, nhưng điều lạ nhất là trong bát không có lấy một miếng thịt nào nhưng ai cũng xuýt xoa vì hương vị của nó.
Sau nửa ngày thăm thú chùa chiền, khi đoàn chúng tôi đang dạo bước trên đường phố thì được một người dân mời vào dự tiệc. Thì ra hôm đó chủ nhà làm cơm miễn phí mời mọi người nhân dịp con trai thi đỗ đại học. Theo tiếng Myanmar, tục lệ này gọi là: “Ah-lhu”. Trước tiên, họ sẽ mời các nhà sư quanh vùng, sau thì đến dân thường một bữa ăn miễn phí nhân ngày vui của gia đình.
Chỉ vài ngày ngắn ngủi nhưng điều để lại ấn tượng sâu sắc với đoàn chúng tôi là được trải nghiệm với cuộc sống thường ngày của những con người Myanmar tốt bụng, thân thiện, hiền lành cùng những món ăn lạ nhưng ngon miệng.
Nguyễn Thiêm/Nhandan