Trong bài viết này, Vntrip sẽ mang đến cho các bậc phụ huynh lẫn những cô nàng tuổi teen “Cẩm nang tuổi dậy thì cho bạn gái từ A-Z” vô cùng bổ ích.
Tuổi dậy thì là giai đoạn mà con người có nhiều thay đổi nhất về mặt tâm sinh lý lẫn cơ thể từ trong ra ngoài. Trong đó, tuổi dậy thì thường đến sớm hơn với các bạn gái nên đa phần nhiều bậc phụ huynh có bé gái luôn tìm hiểu rất kỹ dấu hiệu nhận biết hay cách chăm sóc con ở tuổi mới lớn toàn diện nhất.
Dậy thì là gì? Tuổi dậy thì bắt đầu khi nào?
Mọi người đều biết khi bước vào giai đoạn từ 10 – 15 tuổi, thậm chí là đến 16, cơ thể sẽ có nhiều thay đổi và được gọi là dậy thì. Nhưng không có nhiều người biết định nghĩa chính xác khái niệm tuổi dậy thì. Đây là điều không hề tốt vì hiểu nôm na dễ dẫn đến hiểu sai là chăm sóc cơ thể không đúng đắn trong giai đoạn này.
Theo đó, tuổi dậy thì sớm nhất là 8, muộn nhất là 13, một số trường hợp hiếm có thể kéo dài đến 16.
Cô nàng nào cũng nên biết rõ về cẩm nang tuổi dậy thì dành cho bạn gái. Ảnh: Internet
Khi bước vào giai đoạn dậy thì, não bộ sẽ phát ra một tín hiệu đến các bộ phận trong cơ thể để chúng bắt đầu phát triển đến mức hoàn thiện nhất của cơ thể người trưởng thành. Tín hiệu này được truyền đi bằng lượng hormone tiết ra từ các hệ nội tiết tố bên trong cơ thể.
Các bộ phận phát triển kéo theo sự thay đổi về sinh lý, tâm lý của người đang bước vào giai đoạn dậy thì. Theo đó, biểu hiện, quá trình và độ tuổi dậy thì ở nữ giới và nam giới hoàn toàn khác nhau. Bài viết này sẽ giải đáp về “tất tần tật” về tuổi dậy thì dành cho các bạn gái.
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến độ tuổi dậy thì?
Có rất nhiều yếu tố từ bên ngoài đến bên trong ảnh hưởng đến quá trình dậy thì của bạn gái. Hậu quả có thể dẫn đến dậy thì sớm hoặc dậy thì muộn tuy không nguy hiểm nhưng hoàn toàn không tốt đối với phụ nữ.
Do đó, hãy tham khảo các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi dậy thì dưới đây để chăm sóc bản thân, chăm sóc con gái tốt hơn.
Dậy thì sớm
Theo các nghiên cứu và khảo sát, đa số các ca dậy thì sớm đều phát hiện ở nữ giới, vì vậy giới tính là một yếu tố lớn nhất ảnh hưởng đến quá trình thay đổi của cơ thể. Do đó, các bậc phụ huynh có con là bé gái nhất định phải cập nhật kiến thức, các cẩm nang tuổi dậy thì dành cho bạn gái từ A-Z để chăm sóc bé tốt hơn.
Yếu tố tiếp theo gây nên tình trạng dậy thì sớm ở bạn gái chính là chủng tộc vì các nghiên cứu chỉ ra rằng người châu Mỹ và châu Phi có tỉ lệ trưởng thành sớm cao nhất.
Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng giàu calo, tình trạng thừa cân béo phì ở bé gái cũng dẫn đến việc hormone tiết ra nhiều hơn dẫn đến cơ thể dậy thì trước tuổi.
Tiếp xúc với mỹ phẩm khi còn nhỏ tuổi dễ khiến bé gái dậy thì sớm. Ảnh: Internet
Đặc biệt, các bé gái sớm tiếp xúc với mỹ nhẩm, đồ trang điểm, nhất là sản phẩm tích hợp nội tiết tố estrogen chắc chắn sẽ có nguy cơ cao bị dậy thì sớm, thậm chí là chiều cao chậm phát triển.
Bên cạnh đó, một số bệnh nhân mắc hội chứng McCune-Albright hay còn gọi là tăng sản thượng thận bẩm sinh cũng dễ bị trưởng thành sớm.
Khi dậy thì, cơ thể sẽ có những thay đổi gì?
Khi bước vào giai đoạn cơ thể bắt đầu có những thay đổi sau đây, bạn gái đang dậy thì và cần có cách chăm sóc cơ thể tốt hơn:
Chiều cao phát triển vượt trội
Khi vào độ tuổi từ 8 đến 13, chiều cao của các bạn gái sẽ thay đổi rất nhiều, phát triển vượt trội, đến khi 18 đến 20 tuổi, hiện tượng này mới chững lại cho đến năm 25 tuổi thì dừng hẳn.
Tăng chiều cao ở tuổi dậy thì. Ảnh: Internet
Tăng cân nhanh, thèm ăn nhiều hơn
Cơ thể phát triển đòi hỏi bạn gái tuổi dậy thì phải nạp nhiều năng lượng hơn, do đó, cảm giác đói và thèm ăn sẽ đến liên tục trong ngày. Một số bạn có thói quen lười vận động sẽ dễ bị tăng cân mất kiểm soát, thừa cân, béo phì ở độ tuổi dậy thì.
Trên thực tế, trẻ em gái hay trai bị béo phì ở độ tuổi dậy thì hiện nay là một thực trang đáng báo động tại các nước châu Âu, châu Mỹ. Tại Việt Nam, con số này cũng đang tăng lên rất nhiều mỗi năm.
Do đó, để trẻ trong độ tuổi dậy thì được cung cấp đủ dưỡng chất nhưng hạn chế tăng cân quá đà, các bậc phụ huynh phải lên thực đơn khoa học với thực phẩm bổ dưỡng nhưng ít chất béo, đường bột, tăng cường rau xanh và hoa quả tươi.
Ngoài ra, nên tư tưởng cho các bạn gái về hệ luỵ của tình trạng thừa cần béo phì và giải thích về chế độ dinh dưỡng lành mạnh để con không tự ý ăn các thực phẩm độc hại ở trường.
Ngực đau nhức, phát triển
Vào những năm học cuối cấp 2, hai bên ngực của bạn gái sẽ có hiện tượng đau nhức khó chịu, bên trong ngực bắt đầu nhô lên, bầu ngực phát triển và mềm mại hơn. Đến năm 18 – 22 tuổi, vòng một của nữ giới mới có kích thước ổn định nhất.
Ngực phát triển ở bạn gái dậy thì. Ảnh: Internet
Ngoài ra, dậy thì ở bạn gái còn có các dấu hiệu sau đây:
Lông phát triển nhiều, xuất hiện ở một số vùng nhạy cảm khi nữ giới bước vào giai đoạn dậy thì.
Về dấu hiệu bên ngoài, làn da của các bạn gái ở tuội dậy thì sẽ nổi nhiều mụn trứng cá, làn da bắt đầu bóng dầu, tiết nhiều bã nhờn hơn.
Đặc biệt, một sự thay đổi đánh dấu sự trưởng thành trên cơ thể bạn gái chính là có kinh nguyệt mỗi tháng một lần, ban đầu thường không đều.
Về bên trong, sinh lý của bạn gái tuổi dậy thì sẽ bắt đầu thay đổi nhiều, có thể có xu hướng thích gần gũi các bạn khác giới nhiều hơn trước.
Tuổi dậy thì cũng ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý của bạn gái, họ dễ ngượng ngùng, e ngại hơn trước người khác giới, tính tình cũng dễ kích động, suy nghĩ khác biệt hơn.
Kinh nguyệt là gì?
Kinh nguyệt được xem là sự thay đổi “ngoạn mục” nhất trong cơ thể bạn gái ở giai đoạn trưởng thành. Vì vậy mà cẩm nam tuổi dậy thì dành cho bạn gái từ A-Z nhất định phải phân tích rõ hơn về hiện tượng này.
Kinh nguyệt là quá trình “đào thả” trứng rụng trong tử cung của nữ giới một lần mỗi tháng. Quá trình này sẽ kéo dài ít nhất 3 ngày, nhiều nhất là 7 ngày tuỳ vào cơ địa của mỗi người.
Vào cùng một thời điểm của mỗi tháng, hormone trong cơ thể nữ giới sẽ báo hiệu đến bộ não về tình trạng trứng rụng trong tử cung và di chuyển xuống ống dẫn trứng. Lúc này, não truyền tín hiệu xuống bộ phận niêm mạc, khi trứng không được thụ tinh cùng tinh trùng sẽ được đưa ra bên ngoài cùng với máu qua đường sinh dục nữ.
Kinh nguyệt là thay đổi lớn nhất trên cơ thể bạn gái tuổi dậy thì. Ảnh: Internet
Kinh nguyệt bắt đầu khi nào và thời gian kinh nguyệt kéo dài bao lâu?
Đa phần các bạn gái sẽ có kinh nguyệt vào độ tuổi 12 – 14, một số sẽ xuất hiện kinh nguyệt sớm hơn hay trễ hơn. Thời gian hành kinh tuỳ thuộc vào cơ địa của mỗi người, ít nhất là 2 ngày, nhiều nhất là 7 ngày, một số ít có thể kéo dài đến 10 ngày.
Hầu hết kinh nguyệt thường bắt đầu trong độ tuổi từ 12 đến 14 tuổi, nhưng một số trường hợp bắt đầu sớm hơn hoặc muộn hơn.
Với các bạn gái mới có kinh nguyệt, 1 – 2 năm đầu thường các kỳ kinh sẽ không đều, không đúng ngày. Do đó, nếu gặp phải vấn đề này trong thời gian mới bắt đầu dậy thì, bạn có thể yên tâm.
Nên lưu ý gì trong giai đoạn mới có kinh nguyệt?
Để tránh trường hợp kinh nguyệt tới bất chợt trong giai đoạn dậy thì khi bạn đang đi chơi, đi học hay ở nơi công cộng, hãy luôn trang bị theo các phụ kiện cần thiết như băng vệ sinh, cốc nguyệt san.
Mẹ có bé gái đang ở độ tuổi từ 8 đến 12 nên quan tâm, trò chuyện với con nhiều hơn để bé hiểu rõ về kinh nguyệt, giới tính nhằm tự bảo vệ bản thân tốt nhất.
Ngoài ra, khi có kinh nguyệt, đa số các bạn gái sẽ gặp nhiều vấn đề như đau bụng, đau lưng, mệt mỏi, uể oải và thiếu năng lượng. Vì vậy mà trong những ngày hành kinh, bạn nên hạn chế làm việc nặng, không làm việc hay học tập quá sức, không ăn đồ chua và cay nóng, không uống cà phê… Đồng thời, nên vệ sinh vùng kín đúng cách bằng nước ấm, bồi bổ cơ thể và nghỉ ngơi thật hợp lý.
Kỳ kinh nguyệt mang đến nhiều cảm giác khó chịu cho bạn gái. Ảnh: Internet
Thời xưa, có rất ít phụ kiện giúp bạn gái ngăn lượng máu chảy ra từ âm đạo nên trong thời gian hành kinh họ rất ít khi ra ngoài. Thời đại hiện nay, ngoài băng vệ sinh, cốc nguyệt san được xem là lựa chọn tuyệt vời giúp vùng kín của bạn gái luôn sạch thoáng và khoẻ mạnh trong suốt thời kỳ kinh nguyệt diễn ra.
Trong trường hợp bạn bị đau vùng bụng dữ dội trong quá trình kinh nguyệt diễn ra, nên đến tham khảo ý kiến của bác sĩ để tìm ra phương pháp khoa học nhất, đồng thời không làm ảnh hưởng đến sức khoẻ và cơ thể trong giai đoạn dậy thì.
Đối với những bạn gái có thói quen dùng băng vệ sinh, nên nhớ, cứ 4 giờ đồng hồ bạn phải thay mới để hạn chế nhiễm khuẩn âm đạo.
Kinh nguyệt như thế nào cần đi thăm khám ngay?
Mặc dù trong những lần hành kinh đầu tiên, chắc chắn các bạn gái sẽ gặp phải nhiều vấn đề như chậm, sớm, không đều… nhưng nếu gặp các trường hợp dưới đây, nhất định phải đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra.
Theo cẩm nang tuổi dậy thì dành cho bạn gái từ A-Z, biểu hiện khác thường trong kỳ kinh nguyệt nếu không được điều trị đúng cách có thể để lại nhiều hệ luỵ về vấn đề sinh sản sau này.
Bạn gái đã 15 tuổi nhưng chưa thấy kinh nguyệt xuất hiện bất cứ lần nào nhất định đang gặp vấn đề về sức khoẻ hoặc bị dậy thì muộn vì vậy cần đến cơ sở y tế kiểm tra ngay.
Trường hợp các kỳ kinh đầu xuất hiện rất đều nhưng bỗng dưng dừng kinh đến vài tháng mới xuất hiện lại cũng là tình trạng bất thường.
Thời gian hành kỳ kéo dài hơn 1 tuần, bạn rất có thể đang gặp tình trạng rong kinh và cần kiều trị sớm.
Mỗi kỳ kinh nguyệt cách nhau rất lâu, có khi cách nhau đến 3 tháng.
Máu ra quá nhiều mỗi lần hành kinh, bạn phải thay băng vệ sinh, tampon liên tục 1-2 tiếng một lần.
Bạn bị chuột rút mạnh liên tục trong những ngày hành kinh, thậm chí là không thể thực hiện các hoạt động thường ngày.
Bố mẹ nên quan tâm đến sức khoẻ của bé gái tuổi dậy thì. Ảnh: Internet
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia khuyên rằng các bạn gái đang ở độ tuổi dậy thì và đã có kỳ kinh nguyệt đầu tiên nên đi khám phụ khoa và tiêm ngừa các bệnh liên quan nhằm bảo vệ an toàn cho sức khoẻ của bản thân.
Vì các bạn gái đang ở độ tuổi dậy thì thường chưa có quan hệ tình dục nên việc khám phụ khoa rất đơn giản, thông thường chỉ là một cuộc trò chuyện về giới tính nhằm giúp các em có đầy đủ kiến thức hơn.
Dấu hiệu về làn da ở tuổi dậy thì
Khi bước vào giai đoạn dậy thì, nội tiết tố trong cơ thể nữ giới sẽ thay đổi kéo theo việc tiết ra nhiều hormone hơn. Điều này một phần gây nên vấn đề mụn trứng cá tuổi dậy thì. Đa phần các bạn gái ở tuổi mới lớn đều phải đối mặt với bệnh lý về viêm da này dù ít hay nhiều.
Bạn gái ở tuổi 12 đến 15 sẽ có nhiều sự thay đổi từ bên trong, các tuyến nội tiết thường hoạt động quá mức dẫn đến tình trạng kích thích tiết dầu nhờn mở rộng lỗ chân lông làm bụi bẩn, vi khuẩn dễ xâm nhập vào da hơn.
Khi không được làm sạch đúng cách, lượng cặn bã này sẽ làm viêm lỗ chân lông hình thành mụn trứng cá rất khó điều trị.
Có rất nhiều phương pháp để điều trị dứt điểm mụn trứng cá trên da mặt bạn gái tuổi dậy thì, nhưng cách hữu hiệu nhất vẫn là vệ sinh khuôn mặt đúng cách mỗi ngày 2 lần vào buổi sáng và tối.
Dậy thì kéo theo vấn đề về mụn trứng cá. Ảnh: Internet
Các bí quyết điều trị mụn trứng cá tuổi dậy thì hiệu quả
Để mụn nhanh khỏi và làn da luôn mịn màng, khoẻ đẹp, bạn gái đang bước vào giai đoạn dậy thì cần lưu ý đến quy trình làm đẹp sau đây:
Đầu tiên, nhớ rửa sạch da mặt mỗi ngày 2 lần với sữa rửa mặt có độ pH thấp, dịu nhẹ, không tạo bọt.
Tiếp theo, sử dụng các sản phẩm điều trị mụn trứng cá dành riêng cho độ tuổi mới lớn, không chứa chất bảo quản, không hương liệu và không màu hoá chất. Ngoài ra, bạn gái phải tránh tuyệt đối việc dùng kem trộn, kem tẩy khi còn quá nhỏ vì rất dễ làm tổn thương da mặt vĩnh viễn.
Hạn chế đồ ăn có đường, tinh bột vì chúng sẽ làm mụn lâu lành, tăng khả năng lây lan và xuất hiện mụn mới chi chít mặt.
Bảo vệ làn da trước ánh nắng mặt trời vì tia UV gián tiếp làm da nổi mụn, tăng tiết dầu nhờn.
Không chạm tay lên khuôn mặt, không tự ý nặn mụn để tránh để lại sẹo thâm, sẹo rỗ.
Thay đổi về tâm lý ở bạn gái tuổi dậy thì
Theo các nhà tâm lý học, giai đoạn dậy thì nếu không được giáo dục và giải bày tâm sự đúng các, các bé gái có thể sẽ lâm vào tình trạng khủng hoảng, nổi loạn tuổi mới lớn vì tâm lý thay đổi bất ổn.
Khi bắt đầu có những thay đổi đầu tiên biểu hiện ra ngoài cơ thể, tâm lý của các bé gái thường rất bối rối, thậm chí là hoảng loạn vì vậy các bậc phụ huynh cần trò chuyện với con nhiều hơn.
Một số trường hợp chứng khủng hoảng tuổi dậy thì thậm chí có thể làm bạn gái bị căng thẳng kéo dài, trầm cảm, nổi loạn… Tâm lý thay đổi đột ngột dễ khiến các bạn nữ thực hiện nhiều hành vi sai lầm như hút thuốc, uống rượu bia, đánh nhau…
Hơn nữa, tuổi dậy thì thường rất dễ kích động và thực hiện các hành động bộc phát, nguy hiểm cho bản thân và người xung quanh. Nếu không chăm sóc, thương yêu con đang ở độ tuổi mới lớn đúng cách, tâm lý của bé rất dễ lệch lạc và kích động, bạo động.
Bạn gái tuổi dậy thì có tâm lý bất ổn, dễ kích động nếu gia đình không chăm sóc tốt. Ảnh: Internet
Ngoài ra, thế hệ công nghệ hiện đại với mạng internet, mạng xã hội phát triển tràn lan cùng nguồn thông tin không kiểm duyệt kỹ càng, trẻ em mới lớn với tâm sinh lý không ổn định rất dễ bị lôi kéo hay có những hành động “bắt chước” không tốt đối với bản thân, gia đình và xã hội.
Với bé gái ở độ tuổi dậy thì có nhiều sự thay đổi về sinh lý, bắt đầu muốn tìm hiểu về tình yêu, tâm lý cũng ảnh hưởng ít nhiều nên bố mẹ cần quan sát và trò chuyện cùng con để bé không hẹn hò với bạn bè quen trên mạng xã hội một cách bừa bãi.
Vì vậy, khi bỗng thấy con gái đang ở độ tuổi dậy thị bỗng thay đổi khác biệt về tính cách, lầm lì, ít trả lời, ít tham gia các hoạt động chung… bạn nên trao đổi hoặc đưa con đến bác sĩ tâm lý để kiểm tra.
Bố mẹ nên quan tâm, trò chuyện nhiều hơn với con gái đang ở độ tuổi dậy thì. Ảnh: Internet
Hy vọng cẩm nang tuổi dậy thì dành cho bạn gái từ A-Z trên sẽ giúp các bậc phụ huynh, cũng như các cô nàng mới lớn hiểu rõ hơn về cơ thể, tâm sinh lý ở giai đoạn này. Am hiểu tường tận về vấn đề này sẽ giúp bạn chăm sóc cơ thể, sức khoẻ tốt hơn.